Bereketiko’dan Beşiktaş’a

İstanbul’un üç büyük spor kulübünün ortak özelikleri vardır; Galatasaray kulübünün kurucularının her birinin Galatasaray liseli, Fenerbahçe kulübünün kurucularının ağırlıklı olarak Saint Joseph liseli olmaları, Beşiktaş kulübünün kurucularının ise tümünün Çerkes asıllı olmaları ve birbiriyle olan akrabalık ilişkileridir.

İlk kuruluşunda adı Bereketiko Jimnastik Kulübü’dür.

 

Kurucuları şunlardır;

1-Ahmet Fetgeri Aşeni

2-Mehmet Fetgeri Aşeni

3-Mehmet Şamil Şhaplı

4-Hüseyin Bereket Şhaplı

5-Nazım Nazif Ander

 

Kulüp çatısı altında üç spor dalı faaliyet gösterecekti; jimnastik (Mehmet Ali Fetgeri Aşeni), güreş (Ahmet Fetgeri Aşeni), Gülle (Halter)(Nazım Nazif Ander). (Mehmet Şamil ve Hüseyin Bereket büyükbabalarının adına ithafen, konaklarının bahçesinde kurulan kulübe ‘‘Bereketiko Jimnastik Kulübü’’ ismini vermişlerdir.)

Mehmet Şamil Şhaplı ve Hüseyin Bereket Şhaplı kardeşlerin babası, Medine-i Münevvere Muhafızı ve Şeyhülharem (Saray Muhafızı) Osman Ferit Paşa, Soçi yöresi Vubıhlarından Berektiko Hasan Bey’in dört oğlundan en büyüğüdür. Osman Bey’in erkek kardeşleri, Müşir Mehmed Paşa, Ahmed Paşa ve Albay İsmail Bey’dir.

 

Şeyh Şamil’in oğlu Gazi Muhammed Paşa ve efradının Medine’de bulunduğu yıllarda, Osman Ferit Paşa, Osmanlı sultanı adına Medine muhafızlığında bulunmaktadır. Osman Ferit Paşa, Gazi Muhammed Paşa’nın kızı Nefiset Hanım’la burada evlenir. Paşa ve ailesi bir süre sonra İstanbul’a göçerler, Taşkışla komutanıdır. 1902 yılında Beşiktaş Serencebey’de satın aldıkları konağa yerleşirler. Osman Ferit Paşa’nın Nefiset Hanım’la evliliğinden 11 evladı olmuştur. Bunlar, Mehmet Şamil (Şhaplı), Hüseyin Bereket, H. Arif, M. Gazi, Hamza C. Osman Erkan, Ebubekir S. Erkan, F. Saadet Şhaplı, Habibe H. Erkan, Safiyet N., Zübeydet Z. Şhaplı ve Melek hanımdır.

 

Ahmet Fetheri Aşeni ve Mehmet Fetgeri Aşeni (Şoenü) kardeşlerin kökeni ise şöyledir: Büyük dedeleri Abhazya’nın GUDAVTA kazasının ZVANDRIPŞ köyünden Mac’dır. Mac’ın bir oğlu tanınıyor, onun adı BIT’dır. BIT’ın da üç oğlu vardır, ikisinin ismi biliniyor; Fetgeri ve Sakut. Fetgeri’nin üç oğlu vardır. Habraa (İbrahim), Atkug (Musa) ve Maçagua. Musa, Sapanca’nın Yanık köyüne yerleşiyor ve orada Fertgeri kardeşler doğuyorlar. Babaları öldüğünde de İstanbul’a, dayılarının yanına yerleşiyorlar.

 

Mehmet Fetgeri, Çerkez tarihi ve sosyolojisi üzerine eserler vermiş, Çerkez kültürünün gelişimine katkıda bulunan saygın bir fikir adamıdır. 19 Ocak 1931’de İstanbul’da çalışmakta olduğu Adapazarı Maden İşletmeleri A.Ş.’nin bulunduğu Agopyan hanında çıkan yangına görevi başındayken yakalanır. Çalışma odasını hemen terk etmek yerine belgelerini, evraklarını kurtarmaya çalışır, yoğun gaz ve duman nedeniyle Kafkasyalı iki iş arkadaşıyla birlikte boğularak yaşama 41 yaşında veda eder.

 

Nazım Nazif Ander de Fetgeri kardeşler gibi Abhazya kökenli olup Beygua ailesine mensuptur.

“Ne ilginçtir ki Meşrutiyet’in ilanından sonra bu oluşuma katılıp liderliğini üstlenecek kişi de bir Çerkez olacaktır. Fuat (Balkan) Bey, soyadı kanununun ardından aldığı " Balkan " soyadı nedeniyle çoğu kişi tarafından bir Rumeli göçmeni sanılmaktadır. Ancak onun da ailesi 18. asrın ikinci yarısında Kafkaslardan göç etmiş, İstanbul’da Beşiktaş Ihlamur’a yerleşmiş bir Çerkez ailesidir.”

 

“Meşrutiyet ilanından sonra cemiyet kurma serbestisi tanınınca Serencebey’de ki konakta yaşayanların birinci önceliği Beşiktaş Kulübü yerine bir başka oluşuma resmiyet kazandırmak olmuştur. Meşrutiyet ilanından sadece birkaç ay sonra 4 Teşrin-i Sani 1324 (17 Kasım 1908) tarihinde Beşiktaş’ta faaliyete geçirilen cemiyetin ismi " Çerkez İttihat ve Teavün Cemiyeti "dir (Çerkez Birlik ve Yardımlaşma Cemiyeti).” Bu cemiyetin kuruluşunda Osman Ferit Paşa başı çekenlerdendir.

 

“Osman Ferit Paşa’nın küçük kızı, Zübeydet Şhaplı, Çerkezlerin önde gelen kadın gazeteci ve yazarlarındandır. 30’lu yıllarda Cumhuriyet gazetesinin Paris muhabirliğini yaparken aynı zamanda Fransızca yayımlanan La Republique gazetesinde de yazıları yayımlanmıştır. Ancak Kafkas tarihi üzerine yazdığı kahramanlık hikâyeleri, Kafkas kültürüne kattığı asıl önemli eserleri olarak kabul edilir.

 

“1909’da iki farklı kulübün aynı çatı altında birleşmesiyle kurulacak " Beşiktaş Osmanlı Jimnastik Kulübü " kurucuları arasında da yer almayacaklardır. Kuruluşu bu tarihte resmiyet kazanacak kulüpte 1903’te Serencebey’de kurulan ilk kulübü temsilen Fetgeri kardeşler bulunacaktır. Zaten bu dönemde Osman Ferit Paşa’nın vefatını takiben Şhaplı ailesi üyeleri İstanbul’dan ayrılarak İsviçre’nin Cenevre kentine yerleşirler. Ailenin çocukları eğitimlerini İsviçre’detamamlayacaklardır.”

          

“Cumhuriyet sonrası 1925’te yeniden oluşturulan kulüp tüzüğünde alışılmadık bir şekilde kulüp fahri başkanının ismi belirlenmiştir. Yani bir anlamda kulübün hamisinin ismi resmileştirilmiştir. İlginç olan tüzükte " Reis-i Fahri: Müdafaa-i Milliye Vekili Recep Bey Efendi’dir " maddesiyle fahri başkanlığı resmileştirilen Recep Peker de ailesi Dağıstan’dan göç etmiş bir Çerkezdir.”

        

 Beşiktaş’ın efsaneleşen başkanı Süleyman Seba da Abazaların Tsıba ailesindendir.

 

Bu gün ise Süleyman Seba’nın yeğeni Tayfur Havutcu ve İsmet Berkan (Barkan) ile bu gelenek devam ediyor.

         Beşiktaş Kulübünde kuruluşundan bugüne Çerkeslerin izi hep devam ede gelmiştir.