Fuadiye Köyü (Khuzğuın)- Yozgat

Yozgat’a 80 km uzaklıkta yer alan Fuadiye köyü, 1800 metre yüksekliğindeki Danlıdağ eteklerine kurulmuştur  

Köyün yerleşimcileri 1864 sürgünün ardından Kafkasya’dan gelen Abazinlerin Aşuwa koluna mensuptur ve 1870’li yıllarda Fuadiye Köyü’nü kurmuşlardır. Çerkeslerin karakteristik özelliği olan dağlık bölgelere yerleşme geleneği Fuadiye’de de görülmektedir. Arazi yapısı engebeli ve oldukça yüksektir. Etrafı ormanlıklarla kaplı bir alanda yer alan köyün bitki örtüsü ağırlıklı olarak Karadeniz iklimini yansıtırken sert iklim özellikleri ise İç Anadolu karasal iklimini vurgulamaktadır. Köyün doğusunda Çayırözü, kuzeyinde ise Ağıllı adlı Abaza köyleri vardır.

Fuadiye’nin başlıca geçim kaynakları tarım ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliğidir. Özellikle zengin meraları büyükbaş hayvancılık için idealdir. Orman köyü olması nedeniyle kanuni çerçevede yapılan yıllık ya da mevsimlik ağaç kesimi de bir diğer önemli gelir kalemini oluşturur. Buğday, arpa, nohut gibi tarım ürünlerinin yetiştiriciliğiyle birlikte çok sınırlı olarak sebzecilik de yapılır.

Köyün hane sayısı bir dönem 80’e kadar ulaşmışsa da 1960’li yıllarda hız kazanan yoğun bir kente göç hareketiyle ciddi oranda bir nüfus kaybı yaşanmıştır. Bugün nüfus, yaz aylarında 25 hane civarında iken bu rakam kış döneminde 16-18’e kadar düşmektedir.

Köyde Abazacanın Aşuwa aksanı konuşulmaktadır. Ancak günlük yaşamda anadil kullanma oranı günbegün düşmektedir. Köy dışına verilen göç, yabancılarla yapılan evlilikler ve televizyon kültürünün yaygınlaşmış olması bunda büyük rol oynamaktadır. Özellikle 30 yaşın altındaki köy sakinleri Abazaca konuşmakta güçlük çekmektedir.

Köy ilkokulunun 1935 gibi çok erken sayılabilecek bir tarihte açılmış olması nedeniyle okuryazar oranı % 95 civarındadır. Gelenekler yaşatılmaya çalışılmaktaysa da birçok tarihi-kültürel değerin yitirilmiş olduğu da bir gerçektir. Yaşlıların hatıralarında eskiye duyulan özlem sık sık dile getirilir. Cenaze merasimleri ve düğünler belki de kaybolmakta olan gelenek ve göreneklerin kendini gösterdiği son alanlardır.

Halen köyde bulunan sülaleler: Bıc (Wadız), Çagua, Habat, Kelemet, K’ok’ua, Mamıuh, Mıkua, Saban, Xuıd.      
Fuadiye’de yaşamış olan sülaleler: Bedauh, Degune, Hauştza,  Keaca, Kik.