Maykop’ta çöken ‘yıspı evlerin’ birinde insan kemikleri bulundu. San Petersburg’tan gelen arkeologların belirttiğine göre, on kişilik bir aileye ait olduğu sanılan kemik parçalarının içinde cocuk kemikleri de var. Bulunan kemiklerin 4 bin yıl öncesine ait olduğu tahmin ediliyor.
Bu dolmenler ilk kez 1904 yılında bulunmuştu, bunları literatüre kazandıran da ünlü Rus arkeolog Yevgeni Filisin olmuştu. Bu yıspı evleri, ‘hacıku’ grubu diye adlandırılıyor.
Adıgey Cumhuriyeti yönetimi, yapılan arkeolojik çalışmalara yarım milyon ruble bütçe ayırdı. On kişilik kazı grubunun başında ünlü arkeolog ve biliminsanı Viktor Trofimov var.
Kazıda insan kemiklerinin yanı sıra kap-kacaklar, küp parçaları, bronzdan broşlar ve çeşitli yaşam gereçleri bulundu. Biliminsanları, yıspı evlerinin sadece yaşam alanı değil aynı zamanda da mezar olarak kullanıldıklarına işaret ediyor, yıspı evlerinin büyük tarihi degerleri olduğunu ve bunların öğrenilmesiyle insanlığa ışık tutacaklarına inanıyorlar.
“Üzerinde çalıştığımız yıspı evlerini oldukları gibi muhafaza etmeye çalışıyoruz” diyor Viktor Trofimov. “Onlar parçalanmış olsa da, yassı taşların bulundukları yeri, bulunuş şekillerini biliyoruz. Ama hiçbirinin yerini değiştirmiyoruz, bunların sadece mezar olmadıklarına, ilk insanların yaşamlarına ışık tutacak taş evler olduklarına inanıyoruz.”
Rusya’nın güneyindeki yıspı evlerinin çoğu talan edilip soyuldu. Adıgey’de 300’e yakın yıspı evlerden geriye kalan maalesef çok az.
(http://www.adygvoice.ru/newsview.php?uid=12985 ‘dan kısaltılarak çevrilmiştir.)
Çeviri: : Çurmıt Sebahattin
