154 yıl önceydi!
Çerkesya, uzun yıllar süren savaşların sonunda, 1864 yılında Rusya İmparatorluğu tarafından işgal ve kolonize edilmişti.
Askeri harekatlar sürecinde:
*Köyler yakıldı, sivil halkın temel yaşam araçları bilinçli yok edildi, bahçe ve tarlalar tahrip edildi, hayvanlar ele geçirildi, abluka uygulanarak ticaret engellendi.
*Sivil halk -çocuk, kadın, yaşlı- toplu olarak katledildi.
*İşgal edilen bölgelere başka halklar yerleştirildi.
*1.500.000’den fazla Çerkes, köyleri ve ekinleri yakılıp açlığa da mahkum edilerek insanlık dışı koşullar içinde topraklarından çıkarıldı ve Osmanlı İmparatorluğu’na sürüldü.
* Sürgün yolculuğunda 500 bin Çerkes yaşamını yitirdi.
Rusya-Kafkasya Savaşı ve ardından Adigelerin vatandan sürülmesi tam bir milli facia olup tarihin en korkunç katliam sayfalarından biridir. Bunun sonuç ve etkileri bugün de kendini göstermekte olup her zaman hissedilecektir. Sürgün sonucunda Çerkesya’nın yerli halkının neredeyse tamamı Kafkasya dışına atıldı. Üstelik bu vahşet sırasında dağlıların yaklaşık yarısı yaşamını kaybetti. Vatan topraklarında ise Adigelerin sadece %10’u kaldı.
Rusya Çarlık yönetiminin 19. yüzyılda Kafkasya’da üstlendiği çirkin rolü ve Adigelere karşı soykırım uygulamaları düşünülürse, tarihin acı olaylarını yeniden karıştırmamak ilkesi belki de başlıca argüman olacaktır. Ne var ki biz bu görüşe katılmıyoruz ve söz konusu savaş konusunda şu ilkeyi tercih ediyoruz:
“Tatlı yalandan, acı gerçek iyidir”.
Tarihi geçmişin gerçeklerini çarpıtmak, önyargılı yorumlarla değerlendirme yapmak, günlük çıkarlar uğruna tarihteki feci, olumsuz ve hassas konuları yumuşatmak ve görmezden gelmek er veya geç felakete yol açmaktadır.
Ahlak açısından gerçeği saklamak her iki tarafı aşağılar, özellikle de gerçekten korkanı küçük düşürür, öte yandan bu şekilde gerçeği gizlemek gücün değil, güçsüzlüğün göstergesidir.
Tamara Polovinkina
Rusya-Kafkasya Savaşı ve ardından Adigelerin vatandan sürülmesi tam bir milli facia olup tarihin en korkunç katliam sayfalarından biridir. Bunun sonuç ve etkileri bugün de kendini göstermekte olup her zaman hissedilecektir. Sürgün sonucunda Çerkesya’nın yerli halkının neredeyse tamamı Kafkasya dışına atıldı. Üstelik bu vahşet sırasında dağlıların yaklaşık yarısı yaşamını kaybetti. Vatan topraklarında ise Adigelerin sadece %10’u kaldı.
Rusya Çarlık yönetiminin 19. yüzyılda Kafkasya’da üstlendiği çirkin rolü ve Adigelere karşı soykırım uygulamaları düşünülürse, tarihin acı olaylarını yeniden karıştırmamak ilkesi belki de başlıca argüman olacaktır. Ne var ki biz bu görüşe katılmıyoruz ve söz konusu savaş konusunda şu ilkeyi tercih ediyoruz:
“Tatlı yalandan, acı gerçek iyidir”.
Tarihi geçmişin gerçeklerini çarpıtmak, önyargılı yorumlarla değerlendirme yapmak, günlük çıkarlar uğruna tarihteki feci, olumsuz ve hassas konuları yumuşatmak ve görmezden gelmek er veya geç felakete yol açmaktadır.
Ahlak açısından gerçeği saklamak her iki tarafı aşağılar, özellikle de gerçekten korkanı küçük düşürür, öte yandan bu şekilde gerçeği gizlemek gücün değil, güçsüzlüğün göstergesidir.
Tamara Polovinkina
UNPO
Temsil Edilmeyen Uluslar
ve Halklar Örgütü
15-19 Temmuz 1997 Genel Kurul 5.toplantısı-Genel Kurul Kararı 1
Çerkes ulusunun durumu üzerine karar;
Genel Kurul,
Dünya Çerkes Birliği temsilcisinin Çerkeslerin bir kısmının Rus-Kafkas savaşlarında imha edildiği ve sağ kalanların %90’ının Türkiye, Suriye ve Ürdün’e sürgün edildiği;
Ulusun uzun bir süre soykırım ile karşı-karşıya kaldığı;
Gurbette yaşayan Çerkesler’in kendi dil, kültür ve kimliklerini korumada zorluk çektiği;
konusundaki raporunu dinlemiştir.
Bu nedenle UNPO,
Rusya Federasyonu ve uluslararası topluluğa, 19.yüzyılda Çerkes ulusuna soykırım yapıldığını kabul etmeleri ve Çerkes halkına sürgün ulus statüsü verilmesi çağrısını yapar.
Rusya Federasyonu’na, Çerkeslerin hem Rusya, hem de yaşadıkları ülke vatandaşlığı olmak üzere çifte vatandaşlık hakkı verilmesi çağrısını yapar.
Rusya Federasyonu’na, Çerkes halkının kendi tarihsel topraklarına dönebilme garantisi vemesi çağrısını yapar.
