Avrupa Konseyi bünyesinde faaliyet gösteren Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu (GRECO), Türkiye’de milletvekilleri, hâkim ve savcılar bakımından yolsuzluğun önlenmesiyle ilgili üçüncü ara uyum raporunu Strasbourg’da yayımladı.
GRECO’ya göre, Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) Cumhurbaşkanı ve TBMM tarafından belirlenen üyelerden oluşması ve üyelerinden hiçbirinin hâkim ve savcıların kendileri tarafından seçilmiyor olması, bağımsız ve özerk yargıya ilişkin Avrupa standartlarıyla çelişiyor.
GRECO, “hâkim ve savcı adaylarının seçim ve hizmete alım süreci, adlî makam sahiplerinin görev yerlerinin kendi rızaları dışında değiştirilmesi, disiplin işlemleri ve savcı ve hâkimlerin eğitimi” gibi konularda yürütmenin yargının işleyişi üzerinde “güçlü etki sahibi” olduğunu da not etti.
Hâkim ve savcıların durumu
Raporda, HSK tarafından 6 Mart 2019 tarihinde yayımlanan Türk Yargı Etiği Bildirgesi’nin hâkim ve savcılar arasında ayrım yapmadığı, biz dizi genel ilke içerdiği ve soyut olduğu belirtiliyor. Çıkar çatışmalarının açık tanımının yapılması, hediyeler ve üçüncü taraflarla temaslara ilişkin kuralların kayda değer şekilde geliştirilmesi gerektiğini söylüyor.
Milletvekillerinin durumu
Rapora göre, milletvekilleriyle ilgili olarak, 2020’de kabul edilen ikinci uyum raporundan bu yana somut herhangi bir gelişme kaydedilmedi. Milletvekillerine Yönelik Etik Davranış İlkeleri Kanun tasarısının mecliste görüşülmeyi beklediğini hatırlatan GRECO, tasarının “hediyeler, çıkar çatışmalarının özel olarak bildirilmesi, malvarlığı beyanlarının doğrulanması ve kamuya duyurulması” gibi konularda “yeterli ayrıntıdan yoksun” olduğuna dikkat çekti.
Ankara’ya 9 ay süre
GRECO, Türkiye’ye milletvekili, hâkim ve savcılar bakımından yolsuzluğun önlenmesiyle ilgili kalan tavsiyeleri yerine getirmek amacıyla alınan önlemler hakkında rapor sunması için Ankara’ya 31 Mart 2023 tarihine kadar süre verdi.
