Diasporada örgütlü durum
Değerli dostlar, yine örgütlü yapı üzerine ‘DURUM MUHAKEMESİ’nden bahsetmek icap etti. Geçen sayılarda aynı konuda aynı fikirleri tekrarlayıp durmam biraz tuhaf gelebilir. Okuyanlar tarafından yadırganabilir. Ancak benim endişem ve korkularım, yeryüzünde yapay zekâ destekli, dezenformasyon yağmuru altında ölçü-insaf tanımaksızın korkunç bir hızla gelişen küresel olayların, savaşların bizi ne tarafa savuracağıdır.
Yakın coğrafyamızda devam eden asimetrik ve eksantrik savaşlar, küresel tehditler karşısında devam eden güçsüz ve etkisiz halimiz gerçekten endişe verici. Diasporada milyonlarla ifade edilen nüfus varlığımıza rağmen, devam eden dağınık halimiz çok sayıda kanaat önderi, vatansever dostlarımızı da endişelendirdiği halde, ayağa kalkıp bir adım atma cesaretini gösteren kimseyi göremiyoruz. Zira bazı platformlarda bu konuya dair fikirler ve niyetler tekrarlanıyor olsa da “ses var, görüntü yok”.
Suriye, Abhazya örneği, zor durumlarda güçlü ve etkili bir tavır alma, büyük aktörler karşısında söz söyleme gücümüz ve imkânımız yok maalesef. Temeldeki sorun ise dağınık ve güçsüz halimiz.
Söz sahibi olmanın, başarı elde etmenin olmazsa olmaz şartının güçlü ve itibarlı olmaktan geçtiğini kabul etmeyen yoktur. Ama her zaman, her yerde gördüğümüz ve duyduğumuz ‘BİRLİKTEYSEK GÜÇLÜYÜZ’ sloganı artık kanıksanır hale geldi ise de gerçeğin en sade ifadesidir. Son zamanlarda bu gerçeğe dair sözler ve dilekler yoğunlaşırken, gerek anavatanda gerekse diasporada karşımıza çıkan engeller ve zorluklar bize bu gerçeği hatırlatıyor ve de dayatıyor.
Bu gerçekler üzerinden bakınca, acaba STK anlayışımızda ve derneklerimizde sorun mu var diye düşünmek zorunda kalıyoruz. Aslında sorunun temeli geçmişte yaşanan yasaklar, tahditler ve tehditlerden kaynaklı korkular ve asimilasyonun etkisi ile sindirilmiş hallerimiz olsa gerek. Zira derneklerimiz genelde halen sadece folklor, festival gibi kültürel dernekçilikle yetiniyorlar.
Bugünün gerçekleri ve koşullar artık toplumsal hak ve çıkarların kurtarılması ve korunmasına odaklanmayı, hukuk, demokrasi ve siyaset yoluyla mücadeleyi gerektiriyor. Bu amaçla STK’larımızda halkın bilinçlendirilmesi, genç kadroların yetiştirilmesi, güç kaynaklarına ulaşılması gibi konularda planlı çalışmalara ağırlık verilmesi gerekiyor.
Bu amaçla, STK’larımız üzerinde de ciddi bir ‘DURUM MUHAKEMESİ’ne ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. STK’lara halkın ilgisini ve aidiyet duygularını güçlendirecek bazı önlemler alınabilir. Bu konuda, öncelikle federatif yapılara görev düşmektedir.
Çok şükür ki çatışma ve kutuplaşmalar eskisi kadar yoğun değil. Ama yetmez. Varlık sebebi, görünürde ve temelde aynı amaç ve hedefler için olması gereken federasyonlarımızın halen kronikleşmiş önyargılardan kurtulup DİYALOG, UZLAŞI ve İŞBİRLİĞİ anlayışına uzak durmalarını anlamak mümkün değil. Artık gelişen küresel olaylar karşısında, Çerkes toplumunun güçsüz ve aciz durumunu fark edip, bu dağınıklığa son vermenin zamanıdır.
Bu anlayış üzerinden sahadaki gerçek duruma bakmak ve dernek bazında örgütlü yapıların durumunu gözden geçirmek gerekiyor. Sahayı Kuzey Kafkasya coğrafyası ve bu coğrafyanın etnik toplumları olarak düşünmek durumundayız. Sahadaki gerçekleri açıklamak amacıyla, daha önceki ‘DURUM MUHAKEMESİ’ başlıklı yazılarımda Kafkasya, Çerkes, Çerkesya ve Diaspora gibi kavramlar üzerindeki değerlendirmeler esas alınırsa Türkiye diasporasındaki örgütlenme biçimini sorgulamak gerekiyor aslında.
Halihazırda, Kuzey Kafkasya’nın Türkiye diasporası, farklı dil konuşan etnik gruplardan oluşmakla beraber, anayurdu, kültürü, yaşam tarzı ve dini inancı aynı olmakla ortak bir kimliğe sahipler. Ayrıca günlük hayatta iç içe ve yoğun akrabalık ilişkileri içerisinde olup, özellikle kritik zamanlarda hep birlikte ayağa kalkma ve bağlılık refleksini gösterdikleri halde, örgütlü yapı ve siyasi işbirliği konusunda geleneksel dağınıklık devam ediyor.
Bu ayrışmayı önlemek veya en aza indirmeyi mümkün kılabilecek, dernekler bazında örgütlenme biçimini ele alırsak, dil farklılığını öncelerken, siyasi anlamda ve üst örgütlenmede birlik ve bütünlüğü desteklemek mümkün olabilir.
Yani “birlik, bütünlük ve güç”ten bahsediyorsak, kurumsal yapılarda, diyalog, uzlaşı ve işbirliğini çağrıştıran, ortak noktaları öne çıkaran hükümler ve sembollerin kullanılmasında, yani bütün dernek yapılarının isim, logo ve tüzük anlamında yeniden şekillenmesinde fayda vardır.
“Böyle bir konsept nasıl olabilir?” derseniz, açıklamaya çalışalım. Türkiye Çerkes diasporası dendiğinde, KUZEY KAFKASYA kökenli, farklı dil konuşan Adige, Abhaz, Oset, Karaçay, Çeçen, İnguş ve Dağıstan etnik gruplarını anlıyorsak, KAFKAS kavramının hepsinin ortak paydası olduğunu kabul etmeliyiz. O halde bu gruplara ait dernek isimlerinin başına, bulunduğu yer ismi ile birlikte, KAFKAS genel ismini koyabiliriz.
Beraberinde, derneğin üye profili homojen etnik yapı ise, ADİGE, ABHAZ, OSET/ALAN, KARAÇAY, ÇEÇEN, İNGUŞ veya DAĞISTAN özel adı ve devamında KÜLTÜR, DAYANIŞMA vb. DERNEĞİ şeklinde isim oluşturulabilir. Örnek; BİGA KAFKAS ADİGE DERNEĞİ veya İNEGÖL KAFKAS ABHAZ DERNEĞİ veya ÇARDAK KAFKAS ÇEÇEN DERNEĞİ gibi…
Üye profili karışık olan dernekler, ismin ikinci sözcüğünde ortak etnik isim olan ÇERKES kavramını kullanabilirler. Örnek; BURSA KAFKAS ÇERKES DERNEĞİ gibi.
Aynı zamanda, LOGO gibi ortak semboller, tüzük bazında ortak hükümler ve çalışma programları ‘GÜÇLÜ DİASPORA’ anlayışını destekleyebilir.
Dernekler üzerinde gerçekleştirilmesi zor gibi görünse de bu tür bir reform ‘GÜÇLÜ DİASPORA’nın temel taşı olabilir.
