Süryaniler topraklarında yeniden yaşam inşa ediyor

Sabro Aralık 2024

Yıllar önce göç etmek zorunda kaldıkları Aynverd Köyü’nde 10 evlik bir site inşa ederek yeni yaşamın temelini attıkları projenin sorumlusu Tuma Özdemir, “Çalışmalarımızla geri dönüşleri başardık. Topraklarımıza geri dönmek, onlara sahip çıkmak Süryaniler için büyük bir önem taşıyor. Yurtdışına giden tüm Süryaniler bu topraklardaki mal ve mülklerine sahip çıkmalı” çağrısını yaptı.

Türkiye’nin kadim halkı olan Süryaniler (Asuri-Arami-Keldani), tarih boyunca maruz kaldıkları katliam, sürgün, göç, tehdit ve pek çok baskı ile topraklarından koparıldı. Son yıllarda Avrupa’dan Turabdin’e (Mardin ve çevre iller) yapılan geri dönüşler, Süryani halkı için büyük bir umut yarattı.

Başlarda birkaç aile ile başlayan dönüşler, zamanla pek çok Süryani’nin topraklarına, evlerine yeniden dönmesini sağladı. Süryanilerin anavatanlarına dönüşü, bölgedeki yurtiçi ve yurtdışı turizminin canlanmasına da sebep oldu.

Midyat’a 12 kilometre uzaklıkta bulunan ve Süryanicesi “Aynverd” olan Gülgöze Köyü de Süryanilerin en eski yerleşim yerlerinden biri. 1980’li yıllara kadar 200 hanenin yaşadığı Aynverd Köyü’nde yalnızca üç Müslüman aile bulunuyordu.

2000’li yıllara kadar zorunlu göçlerin yaşanması nedeniyle köyde ikamet eden Süryani aile sayısı dörde kadar düştü. Aynverd’i terk etmeyen dört aile kültürlerini yaşatmaya devam ederken, köye yeniden dönüş yapan ailelerin sayısında ise artış yaşandı.

Bunlardan biri de “Hobel ailesi”. Tamamı Avrupa’ya ve İstanbul’a göç etmek zorunda kalan aileden, İsviçre’ye yerleşen Barsavmo ile Şeno Hobel çifti 14 yıl sonunda 2003 yılında ani bir karar alarak köydeki yıkılmak üzere olan evlerini onardı. Böylelikle Hobel çifti Avrupa’dan köye kesin dönüş yapan ilk Süryani ailelerden biri oldu. Ardından oğlu ile eşi de köyleri Aynverd’e dönüş yaptı.

Hobel ailesi, 2 yıl önce köylerine yeniden dönme kararı alarak projeleri için kolları sıvadı. Aynverd’de 10 müstakil ev inşa edilen projenin sorumlusu Hobel ailesinden Tuma Özdemir gazetemize konuştu.

Mülklerini yeniden satın aldılar

Akrabalarının büyük bir kısmının uzun yıllar önce Avrupa’ya göç etmek zorunda kaldığını, kendisinin ise İstanbul’da yaşadığını söyleyen Özdemir, “Yıllardır Mardin’e gidip geliyoruz ve Aynverd’e dönmek için katkı ve teşvik sunuyoruz. Almanya ve İsviçre’de bulunan ailemizle köye dönüş üzerine konuştuk ve ailemizden 10 kişi geri dönmek için kararlı çıktı. Bunun üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndaki 11.500 m²’lik kendi mülkümüzü Tapu ve Kadastro’dan tekrar satın aldığımız arsada 10 evi kapsayan site tarzı projemize başladık” bilgisini verdi.

Müteahhit eşliğinde 2 yıl önce başladıkları projelerinin bitmek üzere olduğunu paylaşan Özdemir, “Bölgenin çeşitli yaşam ve iş yürütme şartlarından dolayı 1 yılda bitmesi gereken proje, 2 yıldır daha yeni bitme aşamasına geldi. Kasım ayının sonunda da ağaçlandırma yapacağız. Yaşam alanı kuracağız. Tüm ağaçlardan ekeceğiz. Spor faaliyetleri için alan yapacağız. Gençler ve çocuklar için sosyal aktiviteler oluşturacağız. Yine yurtdışından gelen halkımız için ekim alanı oluşturuyoruz gelenlere uğraş olması adına. Ayrıca 10 yıllardır Hobel ailesine ait olan ve kuruyan bağlarımızı, işlenmeyen tarla ile bütün arazi ve gayrimenkullerimizi tekrar ekip biçmeye, sahiplenmeye yönelik kararlar da aldık” şeklinde konuştu.

Yıllardır Süryani halkının topraklarına geri dönebilmesi için projelerinin olduğunu dile getiren Özdemir, “TV’lerde programlar yaptık, yurtdışında pek çok çalışma ile halkımızı bilinçlendirdik. Süryanilerin evlerini, yıkılan mülklerini sahiplenmesi için çok çaba sarf ettik. Biz de ailemizle bir girişimde bulunduk. Yurtdışında yaşayan özellikle yaşlı bireylerimizin gelip topraklarında yaşaması için alan oluşturduk. Kurumuş bağlarımızı, topraklarımızı tekrar hayata geçirmek bizim çalışmalarımız içerisinde yer alıyor” dedi.

Süryanilere mülklerine sahip çıkma çağrısı

“Yurtdışına giden tüm Süryaniler bu topraklardaki mal ve mülklerine sahip çıkmalı” çağrısında bulunan Özdemir, “Süryanilerin öz topraklarından ayrılmak zorunda kalmalarının çeşitli sebepleri var. Çalışmalarımızla geri dönüşleri de başardık. Örneğin İsviçre’den geri gelerek Aynverd’e yerleşen amcamın evini onardık. Oğlu da köye dönüş yaptı” dedi.

Ülkedeki topraklara geri dönmek, onlara sahip çıkmanın Süryaniler için büyük bir önem taşıdığını söyleyen Tuma Özdemir, “Diasporadaki bütün Süryanilere şu çağrıyı yapıyoruz; kurumuş arazilerden verim alma zamanının geldiğini düşünüyor ve bu konuda herkesin adım atmasını bekliyoruz” sözleriyle tüm Süryani halkına çağrıda bulundu.

(Kaynak: 9. Köy – Marta Sömek haberi)