Belçika’nın başkenti Brüksel’de bulunan Avrupa Parlamentosu (AP), 6. Çerkes Günü’ne ev sahipliği yaptı. Avrupalı Çerkesler Federasyonu’nun (Euroxase) düzenlediği ‘Avrupa Parlamentosu’nda Çerkes Günü’ etkinliği bu kez “Diaspora Çerkeslerinin Avrupa Birliğinden Umut ve Beklentileri” ana başlığı altında gerçekleştirildi.
Katılımcılar 13 Eylül 2007’de kabul edilen BM Yerli Halklar Hakları Bildirisi’nin yerli halklardan biri olan Çerkeslere kazandırdığı hakları talep ettiklerine dair bir dilekçe sundular.
7 Kasım’da Brüksel’de yapılan konferansa Prof. Dr. Wulf Köpke (Hamburg Etnoloji Müzesi), John Haghor (Kaliforniya İrvine Üniversitesi-Kaliforniya Adıge Xase),
Çiçek Chek (Kaliforniya Adıge Xase), Alan Djamirza (Avustralya Adıge Xase), Cihan Candemir (Kaffed), Yalçın Karadaş (Kafkasyalı Yazarlar Birliği), Asker Sokht (Krasnodar Adıge Xase), Yaşar Aslankaya (Euroxase Başkan Yardımcısı) ve
Sencer Busun (Kafkasya Forumu) konuşmacı olarak katıldı.
Birleşmiş Milletler Yerli Halklar Hakları Bildirisi
Genel Kurul,
Birleşmiş Milletler Anlaşmasında belirtilen amaç ve ilkeler doğrultusunda ve Devletlerin BM
Anlaşması kapsamında yüklendikleri sorumlulukları iyi niyetle yerine getirme amacıyla ,
Yerli (indigenous) halkların diğer halklarla eşit olduklarını teyid ederken diğer yandan da
halkların haklarının farklı olabileceğini, halkların kendilerini farklı addedebileceklerini ve onlara
bu özellikleriyle saygı gösterileceğini teyid eder,
İnsanlığın ortak mirasını teşkil eden medeniyet ve kültür zenginliklerimize tüm halkların katkı
yaptığını bildirir,
Ulusal, ırksal, dini, etnik ve kültürel farklılıklar temelinde bazı halkların veya bireylerin
diğerlerinden üstün oldukları temeline dayalı veya böyle bir iddiada bulunan tüm doktrin,
politika ve uygulamaların ırkçı, bilimsel olarak yanlış, yasal olarak geçersiz, ahlaki olarak
kınanacak ve toplumsal yönden haksız olduğunu beyan eder,
Yerli halkların kendi haklarını kullanırken her türlü ayrımcılıktan uzak olmaları gerektiğini bir
kez daha vurgular,
Yerel halkların tarih boyu haksızlığa uğraması ve bu arada sömürgeleştirilmeleri ve topraklarına
ve kaynaklarına sahip çıkamamaları sonucu özellikle kalkınma haklarını kendi ihtiyaç ve
çıkarlarına uygun bir şekilde kullanamamalarının yarattığı kaygıdan dolayı,
Yerli halkların başta toprakları ve kaynakları olmak üzere siyasi, ekonomik ve sosyal
yapılarından ve kültürlerinden gelen, doğuştan sahip oldukları haklarına saygı gösterilmesine ve
bu hakların korunmasına acilen ihtiyaç duyulduğunu kabul eder,
Ayrıca, yerli halkların Devletlerle yapmış oldukları anlaşma, akit ve diğer yapıcı
düzenlemelerden kaynaklanan haklarına da saygı gösterilmesi ve korunması gerekitiğini kabul
eder,
Yerli halkların ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan cazibe merkezi olmak ve nerede olursa olsun
her türlü ayrımcı ve baskıcı davranışı sona erdirmek için örgütlendiklerini görmekten
memnuniyet duyar,
Topraklarını, ülkelerini ve kaynaklarını etkileyen gelişmelerin kendi kontrollerinde olmasının,
yerel halkların kendi kurum, kültür ve geleneklerini muhafaza etmelerini ve güçlendirmelerini;
ve kalkınmalarını kendi gaye ve ihtiyaçları doğrultusunda teşvik etmelerini sağladığını düşünür,
Yerli halkların bilgi, kültür ve geleneksel uygulamalarına saygı gösterilmesinin sürdürülebilir ve
eşitlikçi bir kalkınmaya ve çevrenin doğru yollardan korunmasına katkı sağladığını kabul eder,
Yerli halkların ülkelerinin ve topraklarının askerlerden arındırılmasının barışa, ekonomik ve
sosyal ilerleme ve kalkınmaya ve dünya milletleri ve halkları arasında karşılıklı anlayış ve
dostane ilişkilere yapacağı katkılara dikkat çeker,
Yerli ailelerin ve toplulukların, çocuk haklarına aykırı düşmemek şartıyla, kendi çocuklarını,
yetiştirme, eğitme, öğretme ve refahlarını sağlama hakkına sahip olduğunu kabul eder,
Yerli halkların Devletlerle yaptıkları anlaşma, akit ve diğer yapıcı düzenlemelerin bazı
durumlarda uluslararası düzeyde endişe, ilgi, sorumluluk ve özellik gösterdiklerini değerlendirir,
Anlaşma, akit ve diğer yapıcı düzenlemelerin ve bunların temsil ettikleri ilişkilerin yerli halklar
ile Devletler arasındaki ortaklıkları güçlendirmek için bir temel olduğunu düşünür,
Birleşmiş Milletler Anlaşmasının, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası
Sözleşmesi2 ve Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesiyle2 Viyana Bildirisi ve Eylem
Programı3 tüm halklara, kendi siyasi statusünü belirlemekte ve ekonomik, sosyal ve kültürel
kalkınmalarını sağlamakta özgür oldukları anlamına gelen kendi geleceklerini kendileri
belirleme hakkını verdiğini kabul eder,
Uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde kullanılan kendi geleceğini kendisinin belirleme
hakkının, bu bildirgenin tamamı veya bir bölümü ileri sürülerek engellenemeyeceğini
unutmadan,
Bu bildirgede yer alan yerli halklar haklarının tanınmasıyla Devlet ile yerli halklar arasında
adalet, demokrasi, insan haklarına saygı, ayrımcılığa son ve iyi niyet ilkelerine dayalı uyumlu ve
işbirliğine yönelik ilişkilerin daha da ileri götürüleceğinden emin olarak,
Devletleri ilgili halklar ile görüşerek başta insan hakları konusundakiler olmak üzere uluslararası
enstrümanlara uymaya ve bunları etkin bir şekilde uygulamaya koymaya davet eder,
Birleşmiş Milletlerin yerli halkların haklarını koruma ve geliştirmede önemli ve özel bir rol
oynamaya devam ettiğini vurgular,
Bildirinin yerli halkların haklarının ve özgürlüklerinin tanınması, güçlendirilmesi ve
korunmasına ve Birleşmiş Milletlerin bu alanda yaptığı benzer çalışmaların daha güçlenmesine
yönelik önemli bir adım olduğuna inanır,
Yerli halkların ayrımcılığa maruz kalmadan uluslararası hukukun belirlediği tüm insan haklarına
sahip olduklarını ve yerli halkların var oluşları, refahları ve bir halk olarak tam kalkınmaları için
müşterek haklara sahip olduklarını kabul ve teyid eder,
Yerli halkların bölgeden bölgeye ve ülkeden ülkeye farklılık gösterdiğini, bölgesel ve ülkesel
farklılıkların ve çeşitli tarihi ve kültürel altyapının dikkate alınması gerektiğini kabul eder,
Ortaklık ruhu ve karşılıklı saygı anlayışı içerisinde bir başarı standardı olarak aşağıdaki Birleşmiş Milletler Yerli Halklar Hakları Sözleşmesini resmen ilan eder.
Sayı : 2011 11
