Gülmek herkese iyi gelir!

0
420

Biz Çerkesler şakacı bir millet miyiz? Kesinlikle evet!

Hele ki bir de anadiliniz ile mizahı yaşıyorsanız, ruhunuz beslenmiş, mutluluk hormanlarınız tavan yapmış demektir!

Gerçekten gülmek hepimize iyi geliyor. Fiziksel ve ruhsal olarak tüm streslerimizden arınmış, tüm negatif duygularımızı ötelemiş hissediyoruz.

Eskiden köylerde Adıge Dadeler, torunlarını hazırlayarak mahalleler arası yarışmalar yaptırırlarmış. Bu yarışmalar değişik şekillerde ve belirli kurallarla olurmuş. Mesela mahalleleri temsil eden çocuklar, gençler birbirlerini alaycı şekillerde dillendirerek yarışırlarmış. Yarışmada birbirleri için sarfettikleri sözleri veya şakaları daha sonra kullanmama gibi bir asalet de taşırlarmış.

Böyle yarışmalarda öne çıkan, kendini daha iyi gösteren çocuklar aferin! ile ödüllendirilirlermiş. (Aferin sözü Adıgecede de kullanılıyor ve aferım diye telaffuz ediliyor). Mahallenin Naneleri de Cegureş’in aferinini hakeden çocuklara ve arkadaşlarına aferım haluvesi yaparak onları ağırlarlarmış. O zamanlarda Cegureş, çocukların yaşamını daha anlamlı kılmak üzere, daha donanımlı ve daha sosyal olmaları için yaşlılarca düşünülmüş bir aktiviteymiş.

Nalçik’te bulunan Hatokşokho Gazi Adıgebze Xase olarak bizler de, Cegureş’e eskiden yüklenen anlamdan esinlenerek Adıge çocukları/gençleri kapsayan bir dizi “komedi- show” yarışması yaptık ve adını da Cegureş koyduk.

Bir senaryo dahilinde önceden hazırlanılmış olsa da (doğaçlama olmadan) sahnelenen mizah, hem sergileyenler hem de izleyenler için mutluluk ve umut verici. Bir de bunu yapanlar çocuklar/ gençler olunca, Adıgecedeki vurucu ve nazik, ince ve alaycı, abartılı ve yalın her hali gülmekten katıla katıla tadıyorsunuz.

Kıp Gupse Altınışık

Yetişkinlerden oluşan gruplar için bu tür yarışmalar zaten yapılıyor. Rusça yayın yapan TV kanallarında çokça var bu programlar. Ancak Adıge çocuk gruplarının Adıgece mizah yaparak yarışması alışıldık bir durum değil.

Asıl amacımız, çocukların/gençlerin komedi gibi herkesin sevdiği bir dalda Adıgeceyi kullanarak yarışmalarını sağlamak gibi görünse de; mizahın, çocukların davranış ve kişiliklerinin gelişmesinde katkı sağladığının farkındalığıdır. Şakayla, mizahla tanışık büyüyen çocuklar, dünyaya geniş bir açıyla bakabilmeyi, farklılıkları kavrayabilmeyi, yaratıcı ve objektif, sorgulayıcı ve geliştirici olabilmeyi başarıyorlar.

Yarışmanın salonda belli bir kitle tarafından izlenmesi dışında, TV çekimleri ile de daha çok sayıda insana ulaştığı düşünülürse anadil propagandasına da katkısı oluyor.

Her bir yarışmacı grup on kişi ve her bir yarışmaya 4 ila 6 grup katılıyor. Yani toplam 150 çocuk çatır çatır Adıgece mizah yaparak yarışıyor. Üstelik bu sadece Birinci Lig. Devamı da olacak. Hem çocuklar mizahın- şakanın tadına varıyorlar hem de izleyen kitleye bu enerjiyi anadilleriyle aktarıyorlar.

Senaryo gereği oynasalar da, sahneye çıkarak jüriye kendini beğendirme kaygısı ile oluşan heyecanla insanları güldürmeye çalışmak doğrusu çok zor bir iş. Çok kahkaha attır çok puan al! Gel de kaygılanma!

Adıgebze Xase tarafından hazırlanan “Cegureş”in yarışma kuralları Kabardey’deki tüm okullara (lise) gönderiliyor. Katılmak isteyen Adıgece öğretmenleri kendi yarışmacı gruplarını 10’ar kişi olarak hazırlıyorlar

Yarışma 4 bölümden oluşuyor:

1.Bölüm: Grubun kendisini tanıtması. Yine şakalar, tekerlemeler, benzetmeler vs. ile.

2.Bölüm: “Tanrı şakacıyı sever!” sözüne layık mizah yaparak yeteneklerini sergilemeleri.

3.Bölüm: “Şaka çuvalının ağzını bir çözersek…“ Oyunlar, danslar, şarkılarla şakalar.

4.Bölüm: Video kliplere yaptıkları canlı seslendirmeler veya jürinin soracağı sorulara verecekleri esprili doğaçlama yanıtlar.

Her bir bölümde, gruplar oyunlarını sergiledikçe jüriden 1’den 5’e kadar puan alıyorlar. Yarışma sonunda ise almış oldukları tüm puanlar ile ortalama puanları hesaplanarak dereceler belirleniyor.

Lig usulü olarak yapılan yarışmada sadece birinci olan gruplar lig şampiyonasına katılma hakkı kazanıyor ancak her yarışmada birinci, ikinci ve üçüncü seçilerek ödüllendiriliyor. Son bir yılda Cegureş üç kez yapıldı ve üç yarışmanın birincileri Lig Şampiyonasına katılma hakkını kazandı. Önümüzdeki aylarda işte bu Birinci Lig Şampiyonası yapılacak. Bu şampiyonada yarışacak olan ve son üç yarışmanın birincisi olan gruplar ve bölgeleri:

-Kamılıkho Köyü-Grup Patlamış Mısırlar,

-Hasanbiy Köyü (Kuba)

-Grup Küçük Pırıltılar,

-Tambovka Köyü-Grup Lades.

Grupların oyun senaryoları öğretmenleri tarafından hazırlanmış olsa da Adıgece olarak çocukların mizahı sunuş şekilleri herşeyin önüne geçiyor.

Çok bilinen yani sıradan diyebileceğimiz bir şakaya katıla katıla güldüğümüz de oldu ya da tam tersi. Çocukların kostümleri, mimikleri, vücut dillerini ve seslerini kullanma şekilleri herşeyin belirleyicisi olan.

Benim en çok güldüğüm espriler ise Adıgece duymaya hiç alışık olmadığımız konularda yapılan esprilerdi. Mesela Sateney Guaşe ile Sosrukho’nun wi-fi ve android diyaloğunu duyunca; yaratıcılık, değişime açıklık, özgürlük hissediyor insan. Grupların birbirlerini, geldikleri bölgeleri alaya alan şakaları, şarkılarla toplumla dalga geçmeleri de öyle. Şakalara Adıgece balıklama dalan çocukların dili bizleri öylesine şımartıyor ki, hep daha iyisini daha fazlasını ister hale geliyoruz.

“Cegureş”te anadilimiz Adıgeceyi kullanarak yapabileceğimiz pek çok güzel şeyden bir tanesi olan Adıgece mizahı çocukların ağzından topluma göstermek iyi bir işti.

“Güldürmek dünyanın en zor işidir” derler ya gerçekten de öyle. Mizah yapabilen insanın keskin zekasından kaynaklanan bir ayrıcalığı kesinlikle vardır. Bizim Adıgece öğretmenlerimiz de; Adıgecenin zenginliğini bir de mizah dili ile göstererek, mizahın gücünün çocuklar ve gençlerce fark edilmesini sağlayarak bir de yarışma atmosferinde güldürme kaygısı ile hem Adıgece senaryoyu yazıp hem de çocuklara sahneletebildikleri için kesinlikle ayrıcalıklılar.

Adıgece gülmek isteyenler Cegureş’e davetlidir!

Gülmek herkese iyi gelir!

Kıp Gupse Altınışık

Nalçik

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz