7 yıl önce Nalçik’te kurulan “Hatokşokho Gazi* Adige Dil Derneği” olarak Adigece öğretmenlerini, öğrencileri ve gençliği kapsayan, anadilin kullanımını özendirici amaçla yıllık program oluşturarak çalışmaktayız.
Türkiye’deki derneklerin işleyiş sistemi ve üye-katılımcı profilinden oldukça farklı bizim derneğimiz. Çok sayıda değişken katılımcısı olan, üyelik sistemi bulunmayan bir yapılanma diyebiliriz bizim derneğimize. Tamamen sivil bir yapılanma olup gönüllülük esasıyla bir araya gelmiş 9 kişiden oluşan Yürütme Kurulu tüm sorumluluğu taşımaktadır. Cumhuriyetimizdeki Eğitim, Kültür ve Gençlik Bakanlıkları ile üniversiteler, yüksekokullar ve ortaöğretim kurumları ile etkinliğin gerektirdiği durumlarda işbirliği yapmaktayız. Ekonomik kaynak sorununu ise tamamen gönüllü sponsorların katkılarıyla aşmaktayız.
Eğitim-öğretim dönemi (eylül-mayıs) içerisinde gerçekleştirdiğimiz her etkinliğimizin katılımcıları olan öğretmenlerimiz ve çocuklarımız, dernek tarafından hazırlanan yazılı kurallar (şartnameler) çerçevesinde katılımcı oluyorlar. Kendilerine en uygun buldukları etkinlikleri seçerek hazırlanıyorlar. Her yıl katılımcılarımız değişmekte ve 400 kadar öğretmen ile genç-çocuk olarak da 1500 civarında katılımcımız olmaktadır. Çocuklarımıza öğretmenlerimiz aracılığıyla ulaştığımız için, öğretmenlerimizi dahil ettiğimiz WhatsApp gruplarımız var; haberleşmeyi bu şekilde sağlıyoruz. Yaptığımız tüm etkinliklerde, katılımcı öğretmenlere ve çocuklarımıza, her birinin adına düzenlenmiş katılımcı belgeleri, takdirnameler, derece belgeleri veriyoruz. Bu belgelerin öğretmenler için ücretlerine yansıyan maddi değeri de oluyor. Çocuklar da eğitim yaşamlarının bazı dönemlerinde bu başarı belgelerini referans olarak kullanabiliyorlar.
Dernek programı kapsamındaki aktivitelerimiz:
* Adigece öğretmenleri için -Kabardey’in tümü, Çerkesk ve Mezdegu dahil- eğitim kalitesini teşvik ve özendirme aktiviteleri (ödüllü yarışmalar, konserler vs.), kitap tartışma platformu, şiir dinleti günleri.
* Her yaştaki çocuklar ve gençler için grup katılımları ile ödüllü yarışmalar: Cegureş Komedi Şov Yarışması, Bereuş Bilgi Yarışması, Kompozisyon Yarışması, Çocuk-Aile Şiir Yarışması vd.
* Kitap tartışma, şiir dinleti programları, okul öncesi çocukları için konuşma-şov etkinlikleri, tiyatro festivali.
* Özel ve anlamlı günler için anma-kutlama programları.
Bunların dışında anadil eğitim materyalleri hazırlamak ve bu konuda teşvik çalışmaları ile eğitici toplantılar, seminerler, TV ve radyo programları yapmak, üniversite eğitimini anadil bölümünde yapacak gençlerimiz için burslar temin etmek de görev edindiğimiz konular arasındadır.
Kıp Gupse Aydemir
*Derneğimize adını vermiş olduğumuz Hatokşokho Gazi, 1841-1899 yılları arasında yaşamıştır. Adige alfabesini ilk oluşturan kişilerdendir. Adige söylencelerini yazılı olarak ilk kazandıran, Adigece gazetecilik yapan ilk kişi, Adigece ilk okul açan, bu okulda okutulacak Adigece ders kitaplarını ilk hazırlayan kişidir. Mezarı Kuba-taba Köyü’ndedir (Hatokşokho Hasanbi Köyü). Anadilimize yapmış olduğu katkıların herkesçe bilinmesi ve adının yaşatılması için hem derneğimize adı verilmiş hem de Kabardey’de okullara, sokaklara adının verilmesi konusunda girişimlerimiz başlamıştır.
