Abhazya’yı ziyaret ettiniz ve sevdiklerinize hediye olarak bir kavanoz bal getirmediniz mi? Bu düşünülemez bir durum. Abhaz balı, ülkenin sınırlarının çok ötesinde bilinen bir marka haline gelmiş durumda. Abhazya’nın zengin bitki örtüsü ve elverişli iklimi, ayrıca ülkede zararlı endüstrilerin olmaması, ülke balının eşsiz lezzetinin ve kalitesinin taahhüdü olmakta. Fakat Abhaz balının tüm sırrı sadece bunlardan ibaret değil. Bu sağlıklı lezzet hakkında en ilginç 10 gerçeği abaza.org sitesi sizin için sıraladı.
Abhazya’da yaygın olan arıcılık -insan müdahalesi olmadan, yabani arılar tarafından bal üretilmesi- çok eski bir zanaattır ve çok değerli bir üründür. Bu bal, ağaç kovuğuna yuva yapan arıların kovanından elde eldir. Diğerleri arasında en doğal ve en pahalı olanıdır. Abhaz arıcılar, günümüzde gerek doğal gerekse yapay kovanlardan bal elde etmeyi başarmaktalar.
Abhaz balı ekolojik olarak temiz bir baldır. Arı kovanları herhangi bir kirlilik kaynağından uzakta kurulur, genellikle dağlarda ve dağ nehirlerinin kıyısında olurlar. Ayrıca, bu bölgelerde çevreye zararlı atık saçan büyük ölçekli sanayi işletmeleri de bulunmamaktadır. Ülke ekonomisinin öncelikli alanları turizm ve tarımdır, bu nedenle üretilen ürünlerin doğallığı ve ekolojik saflığı ön planda tutulmaktadır.
Abhaz balının en önemli sırrını biliyor musunuz? Bu balı, eşsiz gri dağ arıları üretmektedir. Bu tür XIX. yüzyılın başında keşfedilmiştir ve yaşam alanları dolayısı ile “Abhaz arısı” olarak adlandırılmışlardır, bilimsel ismi: Apis mellifera Caucasica. Bu tür, sakin yapısı ve yüksek verimliliği ile ayırt edilmektedir, ancak en önemli avantajı hortumudur. Abhaz arısı dört milimetrelik hortumu sayesinde diğer arı ırklarının erişilemediği bal bitkilerinden polen çıkarabiliyor.
Abhaz geleneksel mutfağının en popüler içeceklerinden biri “atshadzua”dır, kelimenin tam anlamı “bal suyu”olarak çevrilmektedir. Tarif çok basit: Kaynamamış kaynak suyuna bal ekleyip karıştırmak yeterli. Bu meşrubat, sıcaklarda harareti mükemmel bir şekilde gidermektedir. Abhazlar, atshadzua’ya tadının yanı sıra, yararından dolayı da değer veriyorlar. İçeceğin sindirime yardımcı olduğuna ve metabolizmayı hızlandırdığına inanılmakta. Tarifin başka çeşitleri de bulunmakta: su yerine süt veya yoğurt da kullanabilirsiniz.
Ulusal mutfaktan bal hakkında başka bir mucize daha, belki de en favori geleneksel tatlı: Bal ve ceviz ile soğuk ahırçı (Abhazca ахырҵәы – tam çevirisi “ekşi süt”). Dünyadaki diğer milletlerde tatlı genellikle yemeğin bitiminde sunulurken, soğuk ahırçı tam tersine sabahları aç karnına yenmektedir. Kolay olduğu kadar çok da lezzetlidir.
Abhazya’nın çok zengin olan bitki örtüsü, iki binden fazla bal bitkisi türünü barındırmaktadır. Bunlardan yüzlercesi endemiktir, yani bu bitkiler tüm dünyada sadece Abhazya’da yetişmektedir. Abhaz balının eşsiz lezzet karnavalını yaratan bu bitkilerin nektarıdır. Balın lezzeti, deniz ve dağ havasının iyileştirici özelliklerini birleştiren iklimden de büyük derecede etkilenmektedir. Subtropikal bitki örtüsü, Karadeniz kıyılarından eteklerine doğru uzanmaktadır. Subtropiklere, yüksek dağlık bölgesi ile alp çayırları eşlik etmektedir.
“Abhazya Arıcıları Birliği” kamu kuruluşu 70’ten fazla üyeyi bir araya getirmektedir. 1995 yılında Birlik, Lozan’daki (İsviçre) Uluslararası Arıcılık Kongresi’ne (Apimondia) katılmasının ardından Uluslararası Arıcı Topluluğu’na kabul edildi. 2010 yılında Abhazya Arıcılar Birliği, “Abhazya Balı” için marka patenti aldı. O zamandan bu yana, marka uluslararası ürün yarışmalarında sürekli olarak lider konumunu korumakta.
“Bal, ölümsüzlüğün iksiridir”. Abhazlar eskiden beri bundan çok emindiler. Bal tüketimi, Abhazların fenomen haline gelen uzun ömürlülüğünün sırlarından biri olarak kabul edilmektedir. Uzun ömürlü insanlar üzerinde yapılan araştırmalara göre, günlük beslenmelerinde mutlaka balın bulunduğu ve bu ürünün iyileştirici özelliklerine inandıkları gösteriliyor. Abhazya’da her zaman petekli bala önem verilmiş, daha yararlı olarak kabul edilmiş.
Abhaz balı ve nektarı, Abhazya dağlarında bol miktarda yetişen şifalı bitki polenleri sayesinde edindiği özel iyileştirici özellikleri sayesinde büyük değer görmektedir. Eski zamanlardan beri bal, doğal tedavi yöntemlerinde kullanılmaktadır. Abhaz etnograf İvan Acincal bir yazısında: “Bal ve balmumu doğal tedavilerin önemli bir parçasıydı. Bal birçok hastalığın tedavisinde ilaç olarak kullanılırdı. Örneğin, mide-bağırsak hastalıkları hâlâ bal ile tedavi edilmektedir. Uzun süre iyileşmeyen yaraların veya ülserlerin tedavisinde yerini alabilecek hiçbir şey yoktur” diye yazmaktadır.
Bugün Abhazya’da yılda 800 tondan fazla bal üretilmektedir. Bunun yarısı ise ihraç edilmektedir. Bal ihracatı vergiye tabi değildir. Abhaz balı ağırlıklı olarak Rusya’ya tedarik edilmektedir. Ürüne, başta İran olmak üzere diğer ülkelerden de talep bulunmakta.
Kaynak: www.abaza.org
