Organik tarım hakkında birçok tanım bulunuyor. Ancak herkes tarafından kabul edilmiş, ortak bir tanım bulunmadığı için bu tanımlar bazı tartışmaları ve görüş ayrılıklarını da ortaya koyuyor.
Organik tarım “doğadaki dengeyi koruyan, toprak verimliliğinde devamlılığı sağlayan, hastalık ve zararlıları kontrol altına alarak doğadaki canlıların sürekliliğini oluşturan, doğal kaynakların ve enerjinin en iyi şekilde kullanımı ile en iyi verimlilik alınan bir sistemdir” şeklinde tanımlanıyor.
Organik tarım, dil farklılıkları nedeniyle farklı ülkelerde farklı isimlerle anılıyor. Örneğin, İngiltere’de organik (organic), Almanya’da ekolojik (ökologisch) ve Fransa’da biyolojik (biologique) kelimeleri kullanılıyor.
Organik tarım yapılması neticesinde elde edilen ürünlere organik ürünler deniyor. Organik ürünlerin sertifikaları bulunuyor. Ürünlerin etiketlerin de organik olduğunu ifade eden logolar mevcut. Bunların biri Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilen logo diğeri de ürünü kontrol eden firmanın logosu.
Buraya kadar her şey normal. Ancak…
Hileli paketler
Pazarlarda, bazı manavlarda ve sokak aralarında meyve sebze satanların tezgâhlarında sattıkları ürünün organik olduğuna dair ”organik domates”, “organik biber” gibi etiketler bulunuyor. Etiket yoksa bile sözlü olarak alıcıya ürünün organik olduğunu söyleyen satıcılar da çıkabiliyor.
Yazanların ya da söyleyenlerin bir grubu organiğin ne olduğunu bilmiyor ve doğalla karıştırıyorlar. Bunlar bilmeden, diğer grubu ise bilerek tüketiciyi aldatıyorlar.
Halbuki sattığı ürünün organik sertifikasının olması gerekiyor. Sorduğunuzda bazıları mahcup olmakla beraber büyük çoğunluğu tepki gösteriyor. Hatta az da olsa şiddete kalkışan bile oluyor. Organik ürün satın almak isteyen tüketiciler bu tür ürünler yerine sertifikalı olanları almalı.
Diğeri ise tamamen üçkâğıtçılık. Bu hile aslında taklit yönteminde oyun ambalajlar üzerinden oynanıyor.
Örneğin salça. Üzerinde organik olduğuna dair bilgilerin yer aldığı etiketlerden bol miktarda basılıyor. Bunlar kavanozlara yapıştırılıp aslında organik olmaya salça organikmiş gibi pazarlanıyor. Bu örnekleri hemen hemen bütün organik ürünler için verebiliriz.
Örneğin yumurta. Biliyorsunuz, yumurtalar otuzlu karton viyoller, on beşli ve onlu kapaklı karton viyoller ile altılı, sekizli, onlu, on beşli ve otuzlu plastik kapaklı şeffaf viyollere konularak satılıyor. Otuzlukların üzeri plastik şeffaf bir kılıf ile sarılıyor ve etiket bilgileri orada bulunuyor. On beşlikli kartonlarda etiket bilgileri kartonun kapağında bulunurken, plastiklerde ve onluk kartonlarda ise viyollerin üzerine etiket bilgilerinin olduğu karton bir kılıf geçiriliyor.
İşte sorun da burada başlıyor. Normal yumurtalarda yokken, sorun organik ve gezen tavuk yumurtalarında. Şimdi sıkı durun… Bazı hilebazlar organik yumurta yazı ve logosunun, gezen tavuk yazısının bulunduğu kartonlardan ve plastik şeffaf kılıflardan bol miktarda bastırıyorlar. Bunları normal yumurta viyollerinin üzerine geçirip sanki gezen tavukmuş, organikmiş gibi pazarlıyorlar.
Bunu yaparak utanmadan hem tüketici sağlığı ile oynuyor hem de haksız kazanç sağlıyorlar.
Yazıklar olsun…
*Prof. Dr.
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi
