Güney Osetya’da tarihi bir gün yaşandı. 15 yıl önce, 26 Ağustos 2008’de, dünyada cumhuriyetin bağımsızlığını tanıma kararı alan ilk ülke Rusya Federasyonu olmuştu. Bu tarih ülkede bağımsızlık günü olarak kutlanmakta. Bu yıl 15. yıldönümü dolayısıyla birçok etkinlik yapıldı.
Yılın belki de en önemli olayı Kuzey ve Güney Osetya’nın yasama organları arasında işbirliğine ilişkin bir anlaşmanın imzalanmasıydı. Belgede parlamentolararası bağların güçlendirilmesinin yanı sıra yasama faaliyetlerinde deneyim alışverişi de öngörülüyor. Anlaşma töreninde konuşan Kuzey Osetya Parlamentosu Başkanı Taymuraz Tuskaev “Parlamentolararası işbirliğine ilişkin bu olumlu anlaşmayı, Güney Osetya ve Kuzey Osetya-Alanya Cumhuriyeti parlamentolarının ortak çalışmasıyla pekiştireceğiz. Bunun sonucu olarak, Güney ve Kuzey Osetya halkının gelişimi için fırsatlar yaratılacaktır. Bugün Güney Osetya’nın Bağımsızlık Günü’nü kutluyoruz; bu, bağımsızlığı başarılarıyla hak eden Güney Osetya halkının birçok neslinin kararlılık ve cesaretinin sonucudur” dedi.
Güney Osetya Devlet Başkanı Alan Gagloev de konuşmasında diğer ülkelerle her alanda etkileşim halinde olan cumhuriyetin egemenliğinin tartışmaya tabi olmadığını vurguladı. Gagloev ayrıca sadık müttefiki Rusya’ya ve zor zamanlarda kendi topraklarının onurunu korkusuzca ve cesurca savunan cumhuriyet sakinlerine şükranlarını dile getirdi. “Güney Osetya’nın kaderinin belirlendiği zor yıllarda bize yardım elini uzatan, yanımızda duranı her zaman minnetle anacağız. RF, devletimizi tanıma sorumluluğunu üstlendiği için asla pişman olmayacak. Her zaman dayanışma içinde olacağız, dostlarımız için elimizden gelen her şeyi yapmaya her zaman hazır olacağız” dedi.
Kuzey Osetya Devlet Başkanı Sergey Menyayla da konuşmasında “Paylaştığımız asırlık geleneklerimiz, aile bağlarımız var, biz tek bir halkız. Şunu söylemek isterim ki, 15 yıl önce saldırıya uğrayan taraf Güney Osetya sakinleri oldu, buna direndiler ve Rusya Federasyonu’nun desteği sayesinde kendi topraklarımızda özgür yaşama haklarını kazandılar. Bugün 15 yıllık huzurlu yaşamın garantörü hem Güney Osetya sakinleri hem de büyük vatanımız Rusya’dır” diye konuştu.
Güney Osetya sakinleri, RF Konseyi temsilcisi Grigory Karasin’in de aralarında olduğu davetliler tarafından da tebrik edildi. Ayrıca Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi bölge başkanları, Donetsk temsilcileri ve Güney Osetya ile daha verimli işbirliğinin devam etmesi umudunu dile getiren Nikaragua Dışişleri Bakanı da sahnede konuştu. Anlaşma töreni bir konserle sona erdi.
Rusya’nın Güney Osetya ve Abhazya cumhuriyetlerimizin bağımsızlığını tanımasının 15. yıldönümü şerefine 26 Ağustos günü, Güney Osetya Cumhuriyeti’nin (GOC) başkenti Tskhinval’deki Kosta Khetagurova GOC Devlet Drama Tiyatrosu sahnesi, Güney Osetya Devlet Şarkı ve Dans Topluluğu “Simd” ile Abhazya Cumhuriyeti Devlet Şarkı ve Dans Topluluğu “Kavkaz”ın katıldığı “Dostluk Dansı” adındaki şenlikli bir gösteriye ev sahipliği yaptı. Büyüleyici ve parlak performans sırasında, Güney Osetyalı ve Abhaz dansçılar incelikli dans sanatını sergilediler. Güney Osetya’nın sakinleri ve cumhuriyetin konukları, iki cumhuriyetin sanatçılarının gerçekleştirdiği bu renkli gösteriyi izleme fırsatı buldu. Güney Osetya’daki ortak gösteri için Kavkaz topluluğu, yalnızca Abhaz halk danslarından değil, aynı zamanda Oset halk danslarından da oluşan geniş bir program hazırladı. Abhazya Cumhuriyeti Devlet Şarkı ve Dans Topluluğu “Kavkaz”ın 1994 yılında Gürcü saldırganlığının yansıması sırasında ölen Apsnı savunucuları ve diğer cumhuriyetlerden gönüllülerin anısına kurulduğunu hatırlatalım. Konsere, Güney Osetya Başbakanı Konstantin Jussoyev, Rusya’nın Güney Osetya Büyükelçisi Marat Kulakhmetov, Kültür Bakanı Rada Dzagoeva’nın yanı sıra 15. yıl kutlamalarına katılmak üzere Tskhinvali’ye gelen farklı cumhuriyetlerden heyetler katıldı, bunlardan biri de Türkiye Osetlerini temsil eden GOC Türkiye Tam Yetkili Temsilcisi Hositı Burhan Canpolat ve araştırmacı yazarımız Kuşatı Hayri Ata idi.
Başbakan Konstantin Jussoyev, Güney Osetya ve Abhazya’nın yaşamın hemen her alanında işbirliği yaptığını, ancak kültürel alandaki işbirliğinin son zamanlarda özel bir gelişme kaydettiğini belirtti. “Cumhuriyetlerimizin kültür günleri kapsamında Suhum ve Tskhinval’de ne kadar unutulmaz kutlamalar düzenlendiğini hepimiz hatırlıyoruz. Ve bugün iki cumhuriyetin, halkın ruhunu taşıyan eşsiz dans sanatına dokunma fırsatımız oldu” dedi. GOC Cumhurbaşkanı Alan Gagloev’in kararnamesi ile Abhaz topluluğu sanatçıları Milan Dzhopua ve Omari Tarba’ya “Onursal GOC Sanatçısı” unvanı verildi. “Kavkaz” topluluğu ekibine de “Şükran” ödülü sunuldu.
15. yıl kutlamaları dolayısıyla GOC’de bulunan Türkiye Osetleri heyeti de GOC Başbakanı Konstantin Jussoyev ve Dışişleri Bakanı Akhsar Jioyev tarafından ağırlandı. Sıcak ve samimi bir ortamda gerçekleşen toplantıda diasporalarla kültürel alışverişin çok önemli olduğunu belirten Cussoev, Cioyev’e Güney Osetya sanat gruplarının Türkiye’de gösterileri üzerinde çalışması talimatını verdi. İlgili kararname Başbakan tarafından Türkiye Cumhuriyeti Tam Yetkili Temsilcisi Hositı Burhan Canpolat ve Osetin Ulusal ve Kültür Derneği Türkiye Temsilcisi Kuşatı Hatri Ata’nın katılımıyla yapılan toplantı sırasında yayımlandı. Cussoev, Türkiye’deki Oset toplumuyla yıllardan beri aktif bir etkileşimin bulunduğunu kaydederek ziyaretten dolayı teşekkür etti. “Bugün tarihimizin gidişatını değiştiren olağanüstü bir günü kutluyoruz. RF sayesinde özgür, tanınan bir devlette yaşıyoruz ve Türkiye’den kardeşlerimizin bayramımızı bizimle paylaşmaya gelmesinden mutluluk duyuyoruz. Alan Vakfı ile eski ve sıcak bir ilişkimiz var. Toplumun ulusal gelenekleri ve kültürünü koruma konusunda harika bir iş çıkardığından dolayı mutluyum. Tarihsel vatanınızdan bu kadar uzakta olduğunuz halde kökenlerinizi unutmamanıza büyük saygı gösteriyor insanlarımız. Ortak hedeflerimizden biri ulusal kültürün desteklenmesi, anadilimizin korunması ve geliştirilmesidir ve bunu birlikte yapmalıyız” dedi. Hositı Burhan ise yanıtında, Osetya ile ilişkilerin geliştirilmesine katkı sağlayacak her türlü ortak projeden memnuniyet duyacağını vurguladı. “Güney Osetya vatandaşlarının Türkiye gezileri kapsamında toplumumuza gelmeleri güzel olurdu. Sadece etkileşim fırsatına sahip olduğumuz için mutlu oluruz çünkü bu bizim için, özellikle de gençler için çok önemli” diye vurguladı.
Güney Osetya ve Abhazya cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarının 15. yıl kutlamaları dolayısıyla düzenlenen konferanslardan biri de “Güney Osetya” forumu çerçevesinde “Cumhuriyetlerin bağımsızlıklarının RF tarafından tanınmasının 15. yılı” başlıklı Uluslararası İletişimi Geliştirme Enstitüsü MIR-MOST-OSSETIA, Güney Osetya Devlet Üniversitesi ve uluslararası haber ajansı Sputnik Güney Osetya tarafından düzenlen video-konferans idi. Güney Osetya ve Abhazya’nın bağımsızlığının Rusya tarafından 15 yıl önce tanınması konusu ele alındı ve iki cumhuriyetin kalkınmasına yönelik beklentilerin ana hatları tartışıldı. Güney Osetya’dan video-konferansa katılanlar şunlardı: Askeri gözlemci Alexander Khrolenko, gazeteci psikolog Alena Avgust, EAEU Enstitüsü Müdürü Vladimir Lepekhin, GOC Cumhurbaşkanlığı İdaresi Başkan Yardımcısı Alan Tibilov, Cumhurbaşkanlığı İdaresi Bilgi ve Analitik Dairesi Başkanı Yury Vazagov ve Milletvekili Zita Besaeva. Abhaz tarafını ise Abhazya Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın Uluslararası İlişkilerden Sorumlu Yardımcısı Maxim Gvindzhia, Abhazya’nın Rusya Ticaret Temsilcisi Oleg Bartsits ve Abhazya Gazeteciler Birliği Başkanı Ruslan Khashig temsil etti.
Rusya’nın Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanıdığı günle aynı zamana denk gelen, Moskova ile Tskhinval arasında bir başka video-konferansta ise Rusya Büyükelçisi Marat Kulakhmetov, Rusya ile Güney Osetya arasındaki çifte vatandaşlık anlaşmasının yürürlüğe girmesine yönelik çalışmaların son aşamada olduğunu söyledi. GOC Dışişleri Bakanı Akhsar Jioyev ise 2008’den sonra Rusya ile Güney Osetya arasında, 2008’de imzalanan dostluk ve işbirliğine (Dostluk ve İşbirliği Anlaşması – 17 Eylül 2008) ve 2015’te imzalanan ittifak ve entegrasyona ilişkin (İttifak ve Entegrasyon Antlaşması – 18 Mart 2015) iki büyük anlaşmaya dayanan sağlam bir yasal çerçevenin oluşturulduğunu hatırlatarak “Bunlara ek olarak 130’dan fazla anlaşma imzalanmıştır” dedi ve 30 Nisan 2009 tarihli Güney Osetya Cumhuriyeti’nin devlet sınırlarının ortak korunmasına ilişkin anlaşmayla başlayan güvenlik öncelikli bu anlaşmaların giderek çeşitlendiğini ve cumhuriyetin ekonomik olarak kalkınmasına olanak sağlayacak altyapı tesislerinin ve yasal düzenlemelerin oluşturularak Güney Osetya sakinlerinin bu süreçte yaşam standartları açısından Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi seviyesine yaklaşmasını amaçlayan, Ağustos 2022’de imzalanan 2022-2025 kalkınma programının en önemli program olduğunu belirtti.
Güney Osetya Ulusal Müzesi de, 08.08.08 tarihindeki trajik olaylara adanmış bir fotoğraf sergisine ev sahipliği yaptı. Belgesel görüntüleri Tskhinvali sakinlerinin acısını yansıtıyor; bombardıman altında uyuyan çocuklar, ordunun yorgun yüzleri, yanmış binaların arka planında boş bebek arabaları. Bir dizi fotoğrafta 08.08.08 ve 08.08.23 tarihlerinin şehri kontrast olarak gösteriliyor. Bazılarında 15 yıl önceki harap, küle dönmüş Tskhinval, diğerlerinde ise çocukların kahkahalarının yeniden duyulduğu yeni, güzel bir şehir. Müzenin ikinci katında 08.08.08 tarihinde savaşı konu alan bir film gösterildi ve tematik sergiler sunuldu. Etkinliğe, Başbakan Konstantin Jussoyev ve RF’nin Büyükelçisi Marat Kulakhmetov başkanlığındaki cumhuriyet liderlerinin temsilcileri katıldı.
15. yıldönümü dolayısıyla Tskhinval’deki Tiyatro Meydanı’nda Rus ve Güney Osetyalı sanatçıların eserlerinin yer aldığı bir de sergi düzenlendi. Ayrıca konuklara yönelik ulusal mutfaklardan oluşan bir sergi sunuldu. “Cumhuriyetimiz için en önemli bayramlardan biridir. Uzun zamandır özgürlüğümüzü savunarak buna doğru ilerliyoruz. 15 yıl önce asıl dostumuz Rusya doğru adımı attı. Güney Osetya’nın bağımsızlığının tanınması….”
16. yıl kutlamaları Tskhinval Tiyatro Meydanı’ndaki, Kuzey ve Güney Osetya’dan sanatçıların yanı sıra pop şarkıcısı Şamil Ero’nun da katıldığı, büyük bir konserle sona erdi. Tskhinval’de “Güney Osetya: Lensteki Tarih” fotoğraf albümü yayımlandı. Cumhuriyetin bilgi ve basın komitesi başkanı Maria Kotaeva’nın belirttiği gibi, kitap Güney Osetya’nın bağımsızlığının Rusya Federasyonu tarafından tanınmasının 15. yıldönümüne ithaf edildi. Bu fotoğraf albümü, 20. yüzyılın başlarından bu yana cumhuriyetin tarihini yansıtan arşiv fotoğraflarından oluşuyor. Kotaeva, “Kitap bence çok başarılı, 350’den fazla fotoğraf içeriyor, bunların en eskisi Tskhinval’in hâlâ köy olarak anıldığı 1910 yılına dayanıyor. Bana göre fotoğraf albümünü bu kadar güzel yapan eski arşiv fotoğraflarıdır. Bu fotoğraflar tüm tarihimizi, siyasi yaşamımızı ve Osetya halkının özgürlük ve bağımsızlık mücadelesini yansıtıyor” dedi.
Rusya’nın Güney Osetya’nın bağımsızlığını tanımasının 15. yıldönümü münasebetiyle, devlet televizyonu ve radyo şirketi “Ir” de, özel olarak hazırladığı “Zaferimizin Tarihi” adlı belgeseli gösterdi. Belgeselin kahramanları, Güney Osetya’nın tanınmasına ilişkin haberleri nasıl duyduklarını ve cumhuriyetimizin 15 yıldır nasıl geliştiğini anlatan, GOC’nin farklı bölgelerinden sıradan vatandaşlar. 15. yıl dolayısyla Tskhinval’de ünlü Rus gazeteci Ruslan Gusarov’un “Güç” filminin galası da gerçekleşti. Film, Kuzey Osetya’dan, Kemerovo, Kaluga ve daha birçok kentten, savaşçılara yardım etme, onlara evlerindeki sıcaklığı ve ilgiyi hissettirme arzusu ile insani yardım getiren gönüllüleri anlatıyor: https://sputnik-ossetia.ru/20230817/sila-film-ruslana-gusarova-25104438.html
Daha iki hafta önce 08.08.08’in 15. yıl anmalarını yapan Güney Osetyalı kardeşlerimizin 26 Ağustos’taki bu mutlu günlerini biz Türkiye Osetleri de canı gönülden kutluyoruz.
