Maykop
29 Ocak 2010 günü, okullarda ve çocuk yuvalarında Adıgece’nin öğretilmesi ve geliştirilmesi konulu bir ‘yuvarlak masa’ toplantısı düzenlendi. Toplantı AC Eğitim Bakanlığı ile Adıge Bilimsel Araştırma Enstitüsü tarafından düzenlendi.
Toplantıya AC Parlamentosu Eğitim, Bilim ve Gençlik İşleri Komitesi başkanı Vıdıç’eko Yura, Eğitim Bakanı yardımcısı Alıy Maryet, Enstitü Müdürü ve Dilbilimi Profesörü Dr. Bırsır Batırbıy, Adıge Xase yürütme kurulu üyesi Meşfeşşu Necdet, Adıgece üzerine çalışmalarda bulunan bilim insanları, eğitimci ve metodistler, okul öğretmenleri ve çocuk yuvaları temsilcileri katıldılar.
Toplantıyı Alıy Maryet yönetti. Maryet’in açıklamasına göre, cumhuriyetteki okullardan 139’unda ve 47 çocuk yuvasında Adıgece öğretiliyor. Cumhuriyetteki toplam 39 ulusal okulda 8 bin öğrenci öğretim görüyor. Adıgece’nin öğretimi konulu yarışmalarda 18 öğretmenimiz birkaç kez birincilik ve ödül kazanmış durumda. Maryet, Adıgece’nin yaşatılması konusunda, şu sıralar birçok engelin ve düşündürücü sorunun belirmiş olduğunu, bunları görüşmek üzere bu toplantıyı düzenlediklerini belirtti. Alıy Maryet, aile içinde konuşulmadığı sürece Adıgece’nin geliştirilemeyeceğini ve yaşatılamayacağını da sözlerine ekledi.
Vıdıç’eko Yura da konuşmasında, birçok ailenin ev içinde Adıgece konuşmama gibi bir alışkanlık edindiğini, özellikle iki kentte (*) ve büyük beldelerde Adıgece’nin konuşulan bir dil olma özelliğini yitirmekte olduğunu belirtti. Ev içinde, okulda, yuvada ve çocuk ile konuşmada kullanılmayacak Adıgece’nin bir geleceğinin de olamayacağının altını çizdi. Vıdıç’eko Yura, Adıgece’nin birçok yerde, birimde (komponent) kullanılmakta olduğu biçimindeki Bakanlık açıklamalarına katılmadığını ve bu türden açıklamaları inandırıcı bulmadığını da sözlerine ekledi. Adıge ailesinden, evinden çıkan çocuğun doğrudan Rusça eğitim veren bir sınıfa kaydedildiğini, o sınıfta Rusça üzerinden Adıgece dersi aldığını, bunun yarardan çok zarara ve yeni sorunlara yol açtığını vurguladı.
Daha sonra Adıge Bilimsel Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Bırsır Batırbıy, Adıge Xase örgütü temsilcisi Dr. Meşfeşşu Necdet, AC Bilimi Geliştirme ve Uzmanlık Enstitüsü Müdürü Yedıc Aminet, Adıge Devlet Üniversitesi Filoloji Kürsüsü Başkanı, dilbilimi uzmanı Dr.Haç’emıze Mir, metodist ve öğretmenler de görüşlerini belirttiler. (Adıge maq)
(*)- İki kent Maykop ile Adıgekale, beldeler de Yablonovski, Enem, Hanskaya ve Tula (Tulski) gibi yerleşimler olmalıdır. (HCY)
Sayı : 2010 02
