Şu günlerde medyada, Sultan II. Abdülhamit’in mirasçılarının açtıkları veraset davası konuşuluyor. Gazetelerin yazdıklarına göre 250 tane mirasçı davaya katılmış ve hepsi de haliyle Sultan Hamit’in mirasından pay istiyorlar. İstanbul’un yarısını talep eden mirasçılar arasında kendi akrabalarım da bulunmaktadır. Ama Türkiye Cumhuriyeti istenilen parayı öder mi oda meçhul. Bazı hukukçulara göre mirasçıların Sultan Hamit’in devasa mirasını talep etme haklarının olmadıklarını savunuyorlar. Çünkü Sultan Hamit 1909 yılında tahttan indirildiğinde, İttihatçılar devrik padişahın bütün emlakını müsadere etmişlerdi. Böylelikle Sultan Hamit’in malvarlığının, Devlet Hazinesi’ne intikali gerçekleşmişti. Ama 1918 yılında İttihatçılar Türkiye’den kaçmak zorunda kaldıklarında Sultan Vahdettin, ağabeyi Sultan Hamit’in malvarlığını tekrar mirasçılarına iade etmiştir.
Peki Sultan Hamit’in mirasçıları aslında kimdir? Öncelikle eşlerinden başlamak lazım. Sultan Hamit’in toplam 14 nikahlı eşi vardı. Ama bunlardan sadece 10 tanesi mirasçıdır, çünkü diğer dördü kocalarından önce ölmüştür. Çocukları ise 7 erkek ve 10 kız olmak üzere toplam 17’dir. Bebekken ölenlerin sayısını tesbit etmek mümkün değildi, bu yüzden Sultan Hamit’in yüksek bir ihtimale göre 20 veya daha fazla çocuğu vardı.
Sultan Hamit’in 13 eşinin listesi:
- Nazikeda (Abhaz, Tsanba ailesinden), Çocukları: Ulviye Sultan
- Karzeg Mehmet Bey kızı Bedrifelek (Çerkes), Çocukları: Şehzade Selim, Zekiye Sultan, Şehzade Ahmet
- Talustan İbrahim Bey kızı Bidar (Kabardey), Çocukları: Naime Sultan, Şehzade Abdülkadir
- Nurefzun (Ubıh), Çocuksuz
- Dilpesend (Abazin, Kızılbek ailesinden), Çocukları: Naile Sultan
- Mezide Mestan (Abhaz, Marşan ailesinden), Çocukları: Şehzade Burhanettin
- Ömer Paşa kızı Emsalinur (Abhaz), Çocukları: Şadiye Sultan
- Agırba Mahmut Efendi kızı Müşfika (Abhaz), Çocukları: Ayşe Sultan (Ayşe Osmanoğlu)
- Maan Recep Bey kızı Sazkar (Abhaz), Çocukları: Refia Sultan
- Eymhaa Osman Bey kızı Peyveste (Abhaz), Çocukları: Şehzade Abdürrahim
- Açba Ahmet Paşa kızı Fatma (Abhaz), Çocukları: Hatice Sultan ve bebekken ölen Seniha Sultan
- Maan Albuz Bey kızı Behice (Abhaz), Çocukları: Şehzade Nurettin ve Şehzade Bedrettin (ikiz)
- Ankop Arslan Bey kızı Naciye (Abhaz), Çocukları: Şehzade Abid ve Samiye Sultan Bu listede dikkat çeken önemli bir nokta ise Sultan Hamit’in hemen bütün eşlerinin asilzade ailelerine mensup olmalarıdır. Buna göre, “cariye” müessesesinin son Osmanlı döneminde ne kadar çok önem kaybettiği de anlaşılmaktadır.
